“Kozören Köyü Anadolu’da gayrimüslimlerin yaşadığı dönemlerde Ermenilerin yaşadıkları yerleşim alanı imiş. Daha sonra Türkler Anadolu’ya yerleşirken Osmanoğulları olarak bilinen Gölköy’de bulunan Osmanoğlu ailesinin yerleşkesi olmuştur.

Türkistan elinden Horasan’dan Hoca Ahmet Yesevi İle Anadolu’ya gelen Oğuz Boyları ve Çepni boyları olarak da bilinen Alevi Bektaşi Kültürünü yaşayan Türkmen boyları Trabzon ve çevresine yerleşmişlerdir. Hacı Bektaşi Velinin hizmetinde bulunan Güvenç Abdal Ocağı olarak bilinen ocağa bağlı alevi Bektaşiler Güvenç Abdalın Gümüşhane’nin Kürtün ilçesine gelmesi ile birlikte Gümüşhane Kürtün ilçesinde yerleşik olan Çötelli Köyü ve daha birçok köy bulunuyor. Bu köyler Güvenç Abdal Ocağına bağlı alevi Bektaşi köyleri ki zaten yavuz sultan selim döneminde Kozören’e ilk gelen Karasüleymanoğulları bugün Karakoç olarak bilinen aileyi Deli Ahmet Davutoğulları Dalkıç olarak bilinen ailelerdir. Onları daha sonra Keleşoğulları (Mert) Cankasoğlulları (Ertaş) soyadları ile anılan aileler takip etmişlerdir.

Diğer Kozören’e gelen aileler de Gümüşhane Kürtün’e komuşu köyler olan Davutlar Köyü, Camkastı Köyü, Keleş Köyü vs. olan köylerde Kara Süleymanoğulları ile birlikte Niksar’a yerleşerek yaşamlarını burada sürdürürken zamanla sahile doğru inmeye başlayınca Karasüleymanoğulları ve Keleşoğulları Kozören’e yerleşerek Osmanoğlularından satın alma birlikte diğer ailelerde Kozören’e yerleşmişlerdir. Kozören ismindi de cevizden almaktadır.

Kozören köyü alevi Bektaşi kültürünü camisi ile cemi ile özdeşleşerek en iyi yaşayan köylerden birincisidir. Geleneği göreneği el sanatları, dokuma kültürünü de kendine geçim kaynağı olarak el sanatı, demircilik ve ağaç oymacağızı ve diğerleri ile günümüze kadar gelmiştir. Gümüzde de el sanatlarının sadece Kozören el dokumalarının artık yapılmayıp hem kültürden hem sanattan kayıp olması bu gün belirli bir kuşak tarafından üzüntü ile özlenmektedir.”